Er vindt in de Eemshaven een omslag in het denken plaats, verwoord in de Groene Haven Visie van het havenbedrijf.
De GROENE POORT -uitkijktoren sluit hier op aan. Deze poort, een doorgang dus, symboliseert een, een transitie, om niet te zeggen: een transformatie. De Groene Poort wil enerzijds helpen herinneren: hoe was het verleden, maar tegelijk vooral laten dromen: hoe wordt de toekomst?! Stof tot nadenken bieden, tot voor- en achteruitdenken.
Dat gebeurt door stil te staan bij waar we nú zijn in de duurzame ontwikkeling, te bedenken hoe we daar gekomen zijn en vooral ook na te gaan welke richting we op willen. Door een plek te creëren die uitnodigt tot bezinnen én fantaseren.
We markeren die overgang door de oorspronkelijke eerst geslagen heipaal, gehavend en nog net boven de grond uitstekend, te transformeren tot een poort, een Groene Poort annex uitkijktoren, waar doorheen en waar vanaf de zich realiserende toekomst te zien, te horen en te ruiken is.
Functies
Deze poort-uitkijktoren is een echte eye catcher van de E46 komend, en trekt voorbijgangers als een magneet naar zich toe. De Groene Poort heeft de volgende functies:
Hoewel er veel ‘vreemde’ bouwwerken in een industriegebied staan, is deze Groene Poort wel een bijzonder sterke aandachttrekker: hij staat geheel solitair bovenop een dijk, heeft grote bloemschermen op de zijkanten… en als het donker is zie je een zwak schijnsel, een soort strijklicht aan de binnenkanten van de poort…
De Groene Poort is een afstap- en rustpunt voor passerende automobilisten, voor dagjesmensen en voor fietsers die de fietsroute Kiek-over-Diek rijden; een panoramische uitkijkgelegenheid voor wie de moeite neemt de dijktrap op de gaan en via de stalen wenteltrap het platform te bereiken.
De Groene Poort draagt bij aan imagoverbetering van de Eemshaven, aan de kwaliteit van de openbare ruimte, maar laat vooral ook zien dat die ruimte meeverandert met de energietransitie.
Opdat burgers zich steeds meer realiseren dat het oude vertrouwde landschap aan het verdwijnen is, en verdwijnen moet willen we de energietransitie een kans geven. Daarmee is bewustmaking en betrokkenheid creëren een heel belangrijke functie van de Groene Poort.
Aanjagen van het publieksbezoek is belangrijk voor Eemshaven-bedrijven, voor het havenbedrijf, voor de gemeente Eemsmond; want de Groene Poort is een stimulans, een extra trekker voor het industrieel toerisme, omdat het de Eemshaven aantrekkelijker maakt voor bezoekers en gebruikers, voor passanten zoals Borkum-gangers en voor de inwoners van Noord Groningen, die regelmatig ‘hun’ Eemshaven weer eens even bezoeken om te komen zien wat er nu weer verrezen is.
Aanleiding
Ruim veertig jaar geleden werd de eerste paal voor de aanleg van de Eemshaven geslagen.
Het was tijd voor een impuls voor het noorden, en zo ontstond het plan voor een zeehaven met olieraffinage en petrochemische industrie aan de monding van de Eems.
Sindsdien ontwikkelt de Eemshaven zich steeds meer tot energiehaven, tot knooppunt waar diverse energiestromen vandaan komen, aan land komen en elkaar kruisen. Niet alleen worden er verschillende soorten energie geproduceerd, ook energietransport en –opslag behoren tot de ingrediënten.
Achtergrond
De Eemshaven is niet ontstaan in een vacuüm. Noord-Groningen is een van de oudst bewoonde gebieden van Europa. De vruchtbare kleigrond, door mensenhanden (monniken) gewonnen op de zee, heeft eeuwenlang en nu nog voor goede oogsten gezorgd, en daarmee een rijk bestaan geboden aan de boeren, maar vooral werkgelegenheid aan heel veel landarbeiders.
Tot aan de landbouwmechanisatie; inmiddels zijn er voor het bewerken van honderden hectaren nog maar een of enkele personen nodig en binnenkort rijden er alleen nog maar onbemenste, computergestuurde landbouwmachines over de akkers, als reuzeninsecten de grond omwoelend of de gewassen opslokkend.
Het plan voor de Eemshaven was dan ook in eerste instantie een werkgelegenheidsplan. Welke werkgelegenheid het precies worden moest was niet van meet af aan duidelijk. Inmiddels heeft zich dat, ook wel via schade en schande – de Eemshaven heeft er lange tijd onbeweeglijk bijgelegen – uitgekristalliseerd. De Eemshaven is nu vooral een energiehaven en het belang ervan is veel groter dan alleen werkgelegenheid: de energierotonde van Europa is bezig gestalte te krijgen.
Tegelijkertijd ligt de Eemshaven aan de rand van de Waddenzee, die tot beschermd werelderfgoed is uitgeroepen. Dat houdt de nodige beperkingen in, want hoe hard we de energiestromen ook nodig hebben, ze mogen niet ten koste van een onvervangbaar ecologisch uniek natuurgebied gaan. Deze tegenstelling cultuur-natuur, of economie-ecologie vergt een precair in-evenwicht-houden, en het belang daarvan moet liefst met de paplepel bij iedere nieuwe wereldburger ingegoten worden. Maar ook bij de mensen die er al, vaak generaties lang, wonen en werken en er meestal veel voor over hebben om hier te kunnen blijven, wonen en werken. Daarvoor is werkgelegenheid heel belangrijk, maar wel werkgelegenheid die de instandhouding van de bijzondere landschappelijke kenmerken waarborgt en deze niet aantast of teniet doet. Dat zou het wonen ook een stuk onaantrekkelijker maken.
